Konie mogą mieć nie tylko jednego jeźdźca, a wręcz często zdarza się, że jest ich więcej. Dzieje się tak zarówno w przypadku koni rekreacyjnych, jak i przy popularnej współdzierżawie – kiedy właściciel użycza swojego konia innym osobom do jazdy. Czy to, że na jednym koniu nie jeździ jedna osoba może wpływać na jego zachowanie i jezdność? Dowiedz się więcej na Science Supplements.
Sygnały i pomoce, których jeźdźcy używają przy jeździe konnej różnią się od siebie – nawet jeśli w teorii wszyscy uczą się tego samego. Zarówno trenerzy mogą mieć inne podejście do wykonywania pewnych ćwiczeń i użycia pomocy, jak i sami jeźdźcy w indywidualny sposób oddziałują na dosiadane przez siebie wierzchowce.
W związku z tym, konie wielu jeźdźców (np. konie szkółkowe lub współdzierżawione) mają niełatwe zadanie do wykonania. Niespójne sygnały mogą prowadzić do obopólnej frustracji – zarówno u zwierząt, jak i u ludzi. Wpływ na różnicę w sygnałach ma nie tylko wyszkolenie jeźdźca czy jego wyczucie jeździeckie, ale i takie czynniki jak waga i wzrost.
Jak dowiedziono, konie, które mają wielu jeźdźców, częściej reagują na jazdę brykaniem czy stawaniem dęba1. Niespójny trening miał wpływ zarówno na słabszą jezdność i odpowiadanie na pomoce u koni, jak i rozwijanie nniepożądanych zachowań.
Badanie wpływu wielu jeźdźców na zachowanie konia
Analizę tego, jak użytkowanie konia przez wielu jeźdźców wpływa na jego odpowiadanie na pomoce jeździeckie opublikowano na łamach Animals. Autorzy sprawdzali, jak taka sytuacja wpłynie na reakcję konia na sygnały dotyczące przyspieszania, zwalniania i ogólne zachowanie.
E-BARQ – czym jest ten formularz?
Do badania wykorzystano dane zebrane przy pomocy formularza E-BARQ. Udało się uzyskać odpowiedzi dotyczące 1819 koni. Na czym polega ten kwestionariusz? E-BARQ bada wpływ zarówno obcowania człowieka z koniem, jak i treningu na zachowanie tych zwierząt. W ramach badania, jeźdźcy i właściciele mieli uzupełnić informacje na temat zachowania swojego wierzchowca.
Celem E-BARQ jest poprawa jakości życia i dobrostanu koni, a także zadbanie o poprawę relacji między ludźmi i końmi. Przy pomocy informacji z kwestionariuszy powstały analizy, które dotyczą nie tylko omawianego tematu, ale i np. tego, jak z wiekiem zmienia się zachowanie konia.
Przeprowadzone badanie
Większość koni, których dotyczyły formularze E-BARQ, było zlokalizowanych w Australii i Stanach Zjednoczonych (odpowiednio 562 i 214 wierzchowców). Jeźdźcy, którzy mieli określić swój poziom umiejętności, głównie opisywali siebie jako średniozaawansowanych (873). Zdecydowana większość koni była płci męskiej (1094), z czego aż 1067 stanowiły wałachy.
Najczęściej wskazywaną dyscypliną było ujeżdżenie (351); ogółem w formularzach pojawiły się aż 43 dyscypliny. W badaniu przeważały konie (77%), które miały jednego/dwóch jeźdźców. Wierzchowce, które miały ich więcej stanowiły mniejszość: 15,6% koni miało trzech jeźdźców; a czterech i więcej – niewielka część.
Czy koń z wieloma jeźdźcami gorzej reaguje na pomoce?
W badaniu zaobserwowano następujące zależności:
- konie, które miały więcej niż dwóch jeźdźców gorzej reagowały na sygnały dotyczące przyspieszania i lepiej na te dotyczące zwalniania;
- im koń był starszy, tym lepiej reagował na jazdę pod wieloma jeźdźcami, szczególnie było to widoczne u wałachów.
Należy jednak pamiętać, że w badaniu nie sprawdzano wpływu ewentualnego bólu czy kontuzji na jezdność koni, co mogłoby mieć wpływ na późniejsze wyniki.
Co można zrobić, aby skutecznie współpracować z koniem?
Narażanie konia na niespójne sygnały może mieć wpływ na zmniejszone odpowiadanie na pomoce i niechęć do późniejszej pracy. To z kolei może mieć wpływ na dobrostan konia.
Z tego powodu, powinno się zadbać o to, żeby osoby, które wspólnie użytkują konia wypracowały ze sobą system, który umożliwi im skuteczniejszą (i przyjemniejszą dla konia!) pracę lub jeździły z tym samym trenerem.
- Hockenhull, J. and Creighton, E. (2012). Equipment and training risk factors associated with ridden behaviour problems in UK leisure horses. Appl. Anim. Behav. Sci., 137, 36–42.
- McKenzie J, Fenner K, Hyde M, Anzulewicz A, Burattini B, Romness N, Wilson B, McGreevy P. (2021). Equine Responses to Acceleration and Deceleration Cues May Reflect Their Exposure to Multiple Riders. Animals. 11(1):66.
